(Verslag door Nonke)
Verslag bezoek aan voedselbos Eerbeek
Op 4 januari ’23 gingen Hanneke, Vincent, Meylan en Nonke op bezoek bij het voedselbos van Henk Hendriks in Eerbeek om daar stekken van aalbessen, zwarte bessen en jostabessen te halen en daarbij kregen we ook meteen een rondleiding in zijn mooie voedselbos in wording.
Het voedselbos, dat als stichting wordt beheerd, telt iets meer dan 1 hectare en in 2021 zijn hier de eerste 2000 bomen en struiken aangeplant. Daarvoor was het een maisakker. Het terrein ligt tussen de Veluwe en de IJssel en is daardoor licht glooiend. De grond is vrij zanderig met kiezels en leem.
Elke woensdagochtend werkt Henk met een vaste groep van ongeveer 5 vrijwilligers op het land. Zelf is hij 2 dagen per week aan het werk in zijn voedselbos.
Op het land zien we een grote verscheidenheid aan bomen, struiken en andere eetbare gewassen. Er staan o.a. veel verschillende soorten hoogstam fruitbomen die een gespreide oogst geven.
Daartussen heeft hij ook veel laagstam fruitbomen aangeplant die al sneller in productie gaan komen dan de hoogstambomen zodat er op kortere termijn al fruit geoogst kan worden. We zien een grote verscheidenheid aan bessenstruiken en notenbomen. Een haag van winterlinde staat gepland, de bladeren hiervan zijn te oogsten als sla.
Om al deze bomen de juiste groeiomstandigheden te bieden en voor het vergroten van de biodiversiteit zijn er veel verschillende soorten inheemse struiken en bomen aangeplant rond de productiebomen en struiken en in de windsingel om het voedselbos heen.
Er zijn een aantal open plekken gecreëerd waar eenjarigen (waaronder groenten) en meerjarige gewassen (zoals aardbeien en rabarber) worden geteeld. De grond bereidt hij voor door deze lange tijd af te dekken met worteldoek. Hierdoor wordt gras en onkruid de kop in gedrukt en het bodemleven gestimuleerd. De bodem blijft op deze manier intact en geeft tegelijkertijd een goede startbodem.
De buitenranden van deze open plekken vormen tegelijkertijd ook weer een mooie voedselbosrand in opbouw.
Bij de ingang van het terrein ligt een grote berg bladafval die Henk gebruikt om de bodem te mulchen. Het blad wordt aangeleverd door de gemeente. Ook snoeiafval wordt als mulch op de bodem aangebracht. Hiermee bouwt hij de bodem op en wordt water en voeding beter vastgehouden.
Er zijn verschillende manieren waarop mensen kunnen meegenieten en kunnen participeren in zijn voedselbos; mensen kunnen helpen als vrijwilliger, vriend worden van stichting voedselbos Eerbeek, een abonnement voor zelfplukfruit nemen en mensen kunnen ook hun eigen voedsel verbouwen in een voedseltuin. Henk heeft een ‘stekkenbed’ aangelegd en biedt stekken van bijvoorbeeld bessenstruiken te koop aan. Zie ook de site VoedselbosEerbeek.nl
Er is ruimte gecreëerd voor 8 voedseltuinen. Dit zijn cirkelvormige tuintjes met een diameter van 10 meter die worden verhuurd als alternatief volkstuintje. In het midden staat een fruitboom en langs de rand worden bessenstruiken, frambozen, bramen en bottelrozen geplant. Daarbinnen kunnen groenten worden verbouwd. Deze cirkels zijn gebaseerd op permacultuur. Mensen die een voedseltuin in gebruik nemen mogen hier hun eigen voedsel verbouwen zonder kunstmest en zonder bestrijdingsmiddelen.
Omdat het nog geen volwassen voedselbos betreft, moet er nog een ecologisch evenwicht ontstaan en zijn er in dit stadium verschillende plagen zoals de vele slakken. Henk probeert hiervoor natuurlijke vijanden aan te trekken zoals padden, egels en mollen. Ook past hij aaltjes toe en maismeel in de strijd tegen slakken. Mettertijd zal er meer biodiversiteit komen, zal het ecosysteem in balans komen en zullen dit soort plagen veel minder voorkomen.
Er komen veel reeën op bezoek en hiervoor heeft Henk op verschillende plekken schapenwol aangebracht op zijn bomen en struiken. Veel stammen zijn zorgvuldig ingepakt met beschermingsstroken. Dit houdt het wild tot nu toe op afstand.
Om het voedselbos van voldoende water te voorzien in de droge zomers is er een puntstuk geslagen en op verschillende plekken zijn 1000L watertanks geplaatst. Door middel van een ‘caravan’ pompje (dat werkt op een accu) wordt het water uit het puntstuk naar de tanks op de juiste plekken gepompt. Een poel en een wadi zijn inmiddels aangelegd om regenwater in op te vangen.
Sinds kort zijn er subsidiemogelijkheden voor voedselbos initiatieven in Gelderland en Henk maakt van deze subsidie gebruik om plantgoed aan te kopen. Dit plantgoed, waaronder hoogstamfruit, koopt hij o.a. bij kwekerij Op Goede Grond in Zundert, kwekerij Jansen en Maneschijn in Holten en kwekerij Van Hasselt uit Zundert.
Na de interessante rondleiding hebben we alle stekken ingeladen in de auto en de dag erna aangeplant in onze eigen voedselbossen Buitensingel en het Kievietsnest. Een mooie aanwinst.